Dziś mija 67. rocznica akcji „Wisła”

Miasto Bukowsko, spalone przez UPA w marcu, kwietniu i listopadzie 1946. Fot. Wikipedia

Z terenów południowo-wschodniej Polski na tzw. „ziemie odzyskane” wysiedlono w 1947 roku ponad 140 tysięcy Ukraińców i Łemków.

Najwięcej, bo 55 tysięcy osób trafiło na tereny ówczesnego województwa olsztyńskiego.

90-letni dzisiaj Oleksy Ozorowski, który mieszka w Kętrzynie został przesiedlony do gminy Skandawa ze wsi Pniewy w powiecie chełmskim, gdzie wrócił zdemobilizowany z Armii Czerwonej:

tłumaczenie:

Wróciłem, a tu akcja „Wisła”. Dzień, do dziś pamiętam, był pogodny. Postawili nam żołnierza w domu. Stał na progu. Polak ze wsi, katolik mówi: nie uciekniesz? Dali załadować wóz na stację do Chełma i czterech uzbrojonych nas konwojowało. Z Chełma, trzy rodziny z naszej wsi, też pod konwojem, pojechały do Skandawy. Zamieszkaliśmy we Lwowcu.

Akcja „Wisła” spowodowała częściowe wyludnienie Roztocza, Pogórza Przemyskiego, Bieszczadów i Beskidu Niskiego oraz zniszczenie dziedzictwa kulturowego tych regionów. Kilkadziesiąt miejscowości przestało istnieć. Wysiedlenia oficjalnie zakończono 31 lipca 1947 roku, ale trwały one do 1950 roku. Jednocześnie prowadzono działania przeciwko Ukraińskiej Powstańczej Armii. Pretekstem propagandowym dla rozpoczęcia akcji była śmierć wiceministra obrony narodowej, generała Karola Świerczewskiego w zasadzce przygotowanej rzekomo przez UPA, a według niektórych teorii przez UB.

Wysiedlenia połączone z operacją rozbicia UPA oficjalnie zakończono 31 lipca 1947 roku, ale trwały one do 1950 roku.

W wolnej Polsce, akcję „Wisła” potępił Senat RP, a prezydenci Polski i Ukrainy uznali za sprzeczną z podstawowymi prawami człowieka. (kan/mig/bsc)