Przed nami Międzynarodowy Festiwal Teatralny "Via Carpatia" podczas którego zaprezentowane zostaną inscenizacje tekstów, których bohaterowie będą zmagać się z opresyjnym systemem i walczyć o swoją podmiotowość, czasem pokazaną z zaskakującej perspektywy.
Spektaklom towarzyszyć będą panele dyskusyjne poświęcone językowi propagandy i językowi nienawiści. Gośćmi będą m.in. Andrzej Titkow - scenarzysta i reżyser filmów dokumentalnych, Andrzej Jagodziński - tłumacz literatury czeskiej i słowackiej, dyplomata, publicysta, Jacek Żakowski - dziennikarz i publicysta oraz Piotr Niemczyk - ekspert z zakresu bezpieczeństwa. Moderatorem będzie Jacek Wakar - krytyk teatralny, dziennikarz. Zaplanowano też spotkanie na temat fenomenalnego teatru litewskiego.
Hasłem przewodnim tegorocznego festiwalu są słowa Mariana Turskiego „Nie bądź obojętny”, którymi teatr zachęca do zaangażowania w obronę spraw fundamentalnych.
Repertuar budowany jest wokół tematu rodzącego się faszyzmu, od gorączki lat 20-stych do lat 40-stych XX wieku, gdy Europę ogarnęło szaleństwo i wojna. Wydarzenia te przywoływane są dziś, w reakcji na współczesne dążenia do rządów totalitarnych, odchodzenie od demokracji i stopniową rezygnację z budowania otwartych społeczeństw. Organizatorzy są przekonani, że trzeba przypominać o tym, że to, co się wydarzyło, może się wydarzyć, a zagrożenie brunatną falą nadal ciąży nad Europą.
Nazwa Festiwalu nawiązuje do międzynarodowej trasy wiodącej od Kłajpedy po Saloniki. W ten sposób twórcy odwołują się do idei połączenia krajów Europy Środkowo-Wschodniej i Południowej. Wyrażają przekonanie, że spaja nas nie tylko droga, ale także twórczość kulturalna, a zwłaszcza wysoki poziom sztuki teatralnej
Słowacki Teatr Narodowy zaprezentuje sztukę „LENI” w reżyserii Valerii Schulczovej.
Czeski Teatr pod Palmovkou zaprezentuje „ŁASKAWE”, na podstawie powieści Jonathana Littella, w reżyserii Michala Langa.
Z kolei Teatr Mały z Wilna, czyli najbardziej rozpoznawalna i najlepsza litewska marka, pokaże sztukę Mariusa Ivaškievičiusa „MADAGASKAR” w reżyserii mistrza Rimasa Tuminasa.
Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie wystawi „RAVENSBRÜCK. MIASTO KOBIET”, na podstawie wspomnień „I boję się snów” Wandy Półtawskiej, w reżyserii Zbigniewa Brzozy.
O walce jednostki z systemem opowiada drugi spektakl Teatru Jaracza „WRÓG PUBLICZNY” Istvána Tasnádiego, w reżyserii Zbigniewa Brzozy.
Festiwalowy repertuar dopełnią dwie inscenizacje literatury polskiej. Węgierski Teatr Maladype wystawi „SIERPIEŃ”, na podstawie „Ulicy Krokodyli” Brunona Schulza w reżyserii Zoltána Balázsa, jednego najlepszych europejskich reżyserów.
Drugim polskim tekstem będą „WDOWY” Sławomira Mrożka, zagrane przez Chorwacki Teatr Narodowy w Osijeku, w reżyserii Jasmina Novljakovića.
Patronat Honorowy nad Festiwalem objął prof. dr hab. Piotr Gliński, wiceprezes rady ministrów, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu.
Program Festiwalu VIA CARPATIA
24 września (piątek), godz. 19:00
Chorwacki Teatr Narodowy w Osijeku
Sławomir Mrożek „WDOWY”, reżyseria: Jasmin Novljaković
Spośród wszystkich tekstów Mrożka „Wdowy” (powstałe w 1992 roku) są najbliższe definicji teatru absurdu Esslina z lat 60. To dramat metafizyczny, który w formie farsy traktuje o istocie śmierci, przypadku i beznadziejności istnienia.
BILETY DOSTĘPNE: Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie - zakup biletów on-line - Wybór terminu
25, 26 września (sobota, niedziela), godz. 19:00
Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie:
István Tasnádi „WRÓG PUBLICZNY”, reżyseria: Zbigniew Brzoza
Historia zaczyna się od pozornie błahej sprawy. Handlarz koni zostaje niesłusznie obciążony dodatkowym podatkiem. Konflikt między nim a władzą eskaluje, aż bohater staje na czele rebelii. Widzowie historię poznają z perspektywy skazanych na rzeź dwóch wspaniałych koni handlarza.
1, 2, 3 października (piątek, sobota, niedziela), godz. 19:00
Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie:
„RAVENSBRÜCK. MIASTO KOBIET” na podstawie „I boję się snów” Wandy Półtawskiej, reżyseria: Zbigniew Brzoza
Monodram Barbary Prokopowicz o jedynym obozie koncentracyjnym tylko dla kobiet. Jak wyglądało życie tysięcy więźniarek z Europy zamkniętych za murami? O czym marzyły ofiary pseudomedycznych eksperymentów? Spektakl ukazuje obraz wielowymiarowej i skomplikowanej kobiecej społeczności. To też przejmująca opowieść o sile ducha kobiet, ich solidarności oraz sztuce zachowania ludzkiej godności w nieludzkich warunkach.
9 października (sobota), godz. 18:00
Teatr pod Palmovkou z Pragi (Czechy)
Jonathan Littell „ŁASKAWE” („Laskavé Bohyně”)
reżyseria: Michal Lang
Fikcyjne wspomnienia Maximiliena Aue z bezprecedensową otwartością, dokładnością i historyczną wiernością ukazują losy młodego, wykształconego esesmana, który stał się masowym mordercą. Niezwykle mocna i dramatyczna opowieść.
Po spektaklu, około godziny 21:00 panel dyskusyjny na temat języka nienawiści z udziałem Michala Langa i Piotra Niemczyka. Moderator Jacek Wakar
16 października (sobota), godz. 18:00
Teatr Mały z Wilna (Litwa)
Marius Ivaškievičius „MADAGASKAR” („Madagaskar”)
reżyseria: Rimas Tuminas
Sztuka opowiada o pomyśle z 20-lecia międzywojennego, by przenieść Litwinów na Madagaskar i tam założyć kolonię. Twórcy odwołując się do stereotypów narodowych (m.in. uprzedzeń wobec sąsiadów) tworzą gorzko-ironiczny obraz swojego narodu. Spektakl jest wystawiany z powodzeniem od 2004 roku, otrzymał wiele nagród.
Po spektaklu, około godziny 21:00 spotkanie na temat litewskiego teatru. Prowadzenie Jacek Wakar.
23 października (sobota), godz. 19:00
Teatr Maladype z Budapesztu (Węgry)
„SIERPIEŃ” na podstawie „Ulicy Krokodyli” Brunona Schulza
reżyseria: Zoltán Balázs
Reżyser przekłada metafory językowe Schulza na obrazy, język ciała, ruchu, gest, co uplastycznia genialna gra aktorów. Spektakl silnie oddziałuje na uczucia niezależnie od tego, czy ktoś zna czy nie twórczość Schulza.
W programie znalazły się też dwie projekcje spektakli:
7 października (czwartek) godz. 19:00
Słowacki Teatr Narodowy z Bratysławy
Valeria Schulczová, Roman Olekšák „LENI” reż. Valeria Schulczová
Spektakl o spotkaniu amerykańskiej gwiazdy talk-show Johnny’ego Carsona z niemiecką reżyserką Leni Riefenstahl, autorką m.in. hitlerowskich filmów propagandowych. Twórcy zadają pytanie o granice między służbą ideologii, aktywnym uczestnictwem w budowaniu reżimu a twórczością artystyczną.
Po spektaklu około godziny 20:30 panel dyskusyjny na temat języka propagandy z udziałem Andrzeja Jagodzińskiego, Andrzeja Titkowa, Jacka Żakowskiego. Moderator Jacek Wakar
Wstęp wolny.
23 października (sobota) godz. 17:00
Teatr Maladype z Budapesztu
„YVONNE” na podstawie „Iwony księżniczki Burgunda” Witolda Gombrowicza, reżyseria, Zoltán Balázs
Groteskowy obraz społeczeństwa uwikłanego w konwenanse ograniczające prawa jednostki. Książę Filip pod wpływem spotkania z Yvonne zaczyna kwestionować różne ograniczenia i przyjęte normy. Ivonne wywołuje również zaskakujące reakcje kolejnych członków dworu…
Wstęp wolny