Już 26 czerwca 2021 roku, w bazylice archikatedralnej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku rozpocznie się 54. edycja Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej we Fromborku. Podczas koncertu wystąpią utytułowani muzycy: organista Martin Gregorius oraz para flecistów: Agata Kielar-Długosz i Łukasz Długosz. Wstęp na wszystkie koncerty festiwalowe jest bezpłatny dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
W programie koncertu:
E. Gigout (1844-1925) - Grand chœur dialogué
J.S. Bach (1685-1750) - Kantata BWV 156 Ich stehe mit einem Fuß im Grabe: Aria na 2 flety
I. Kisiel (1972) - Duo Heart to heart na 2 flety
G. Pstrokońska-Nawratil (1947) - Ecco na 2 flety
S. Karg-Elert (1877-1933) - Schmücke dich, o liebe Seele op. 65, nr 51, Nun danket danket alle Gott op. 65, nr 59, Ave Maria op. 106, nr 2
A. Sławiński (1953) - Dodecanzonetta na 2 flety
W. A. Mozart (1756-1791) - Andante G-dur KV 299 na 2 flety
M. Gregorius (1991) - Improwizacja na zadane przez publiczność tematy
Wykonawcy:
Koncertujący organista dr Martin Gregorius urodził się w 1991 roku w Gdyni. Studiował organy, improwizację, teorię muzyki, kompozycję, dyrygenturę i muzykę sakralną w renomowanych ośrodkach: Akademii Muzycznej w Gdańsku, Wyższej Szkole Muzycznej w Detmold (Niemcy) oraz Narodowych Wyższych Konserwatoriach Muzycznym w Paryżu i w Lyonie (Francja). W trakcie swych studiów poznawał różne tradycje i style wykonawcze pod kierunkiem wybitnych pedagogów, m.in: Michela Bouvarda, Hanny Dys, Tomasza Adama Nowaka, Romana Peruckiego, Françoisa Espinasse’a i Oliviera Latry. Improwizacja organowa zawsze była centralnym punktem jego zainteresowań. Swój nieprzeciętny talent w tym kierunku rozwijał pracując pod kierunkiem najwybitniejszych francuskich mistrzów, m.in. Pierre’a Pincemaille’a, Thierry’ego Escaicha i Philippe’a Lefevbre’a. W 2017 uzyskał tytuł doktora na Akademii Muzycznej w Poznaniu na podstawie rozprawy poświęconej francuskiej tradycji improwizacji.
Od 2018 roku jest kantorem, dyrektorem chórów i organistą kościoła św. Pankracego w Gütersloh w Niemczech. Prezentuje także referaty na konferencjach muzykologicznych w kraju i za granicą oraz prowadzi kursy mistrzowskie interpretacji i improwizacji muzyki organowej. Od 2020 roku pełni funkcję docenta organów i improwizacji w Wyższej Szkole Muzycznej w Ratyzbonie (Niemcy).
Agata Kielar-Długosz uznana polska flecistka, propagatorka muzyki polskiej, absolwentka studiów solistycznych w Hochschule für Musik und Theater w Monachium oraz studiów podyplomowych w Hochschule für Musik w Weimarze oraz Yale University w New Haven. Jest laureatką międzynarodowych konkursów fletowych m.in.: w Uelzen, w Padwie, w Ovadzie, w Timisoarze oraz Viggiano. Jako solistka i kameralistka czynnie koncertuje w kraju i za granicą. Była pierwszą flecistką Bayerisches Symphonieorchester München. Współpracowała również z Münchener Kammerorchester i Bach Collegium München. Grała pod batutą takich dyrygentów jak: Zubin Mehta, Mariss Jansons, Sir Colin Davis, Jacek Kaspszyk, Jerzy Maksymiuk, Agnieszka Duczmal, Helmuth Rilling.Była wieloletnią stypendystką fundacji Yehudi Menuhina Live Music Now.Do tej pory nagrała 16 albumów płytowych. Jest to głównie twórczość współczesna, ale także muzyka kompozytorów XIX wieku, która warta jest popularyzowania.
Agatą Kielar-Długosz wraz z Łukaszem Długoszem stworzyli nowatorski projekt portalu edukacyjnego polegający na zamawianiu, prawykonaniu, nagrywaniu i udostępnianiu polskiej współczesnej literatury fletowej wraz z nutami oraz wskazówkami interpretacyjno-dydaktycznymi artystów i kompozytorów o zasięgu międzynarodowym, promując kulturę polską na świecie.
Łukasz Długosz został uznany przez międzynarodowych krytyków za jednego z najwybitniejszych flecistów. Jest również najliczniej uhonorowanym w historii polskim flecistą. Luxemburskie PIZZICATO za płytę "Flute Stories" okrzyknęło Długosza jednym z najwybitniejszych flecistów na świecie. Absolwent studiów solistycznych w Hochschule für Musik und Theater w Monachium oraz studiów mistrzowskich w Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse w Paryżu oraz w Yale University w New Haven. Jest zwycięzcą kilkunastu konkursów międzynarodowych w tym tak prestiżowych jak w Paryżu, Odense, Monachium oraz Viggiano. Koncertuje jako solista i kameralista w kraju i za granicą. Współpracuje z wieloma renomowanymi orkiestrami.
Organy fromborskie
Doskonale brzmiący instrument fromborski budzi wiele emocji wśród słuchaczy i wykonawców koncertów. Jego historia zaczyna się w 1683 r., gdy biskup Michał Radziejowski powierzył wybudowanie nowych organów do katedry znakomitemu mistrzowi z Gdańska Danielowi Nitrowskiemu. Empora wraz z szafami i barokowym prospektem zachowały się do dziś. Organy te posiadały 27 głosów, trakturę mechaniczną i wiatrownice tonowo-zasuwowe. Dyspozycja rozlokowana na trzy sekcje: manuał główny, pozytyw i sekcja pedałowa. Instrument przetrwał do 1934 r., kiedy nad wysłużonym już instrumentem powierzono prace renowacyjne firmie E. Kempera z Lubeki. Organmistrz zdecydował się jednak na budowę nowych organów o trakturze elektropneumatycznej z wiatrownicami systemu woreczkowo-wentylowego, zachowując jednocześnie zabytkowe szafy z prospektem. Organy Kempera okazały się znacznie większe od instrumentu Nitrowskiego. Posiadały 43 głosy rozmieszczone także poza szafą organową ze względu na znaczne ograniczenia przestrzenne. Stół gry połączono elektrycznie z organami i umieszczono go na posadzce katedry. W tym czasie Kemper wybudował również 13-głosowe organy chórowe, również połączone elektrycznie ze stołem gry wspólnym dla obu instrumentów. W czasie II wojny światowej organy fromborskie zostały zniszczone w ok. 60%. W 1946 r. opiekę nad katedrą fromborską przejęli księża salezjanie. W 1960 r. ks. Józef Sianko, salezjanin, metodą gospodarczą doprowadził oba instrumenty katedralne do stanu używalności. Z czasem uzupełniono brakujące głosy. Pracowały nad tym firmy: Truszczyńskiego, Sobiechowskiego i Biernackiego, a organistą był wówczas we Fromborku Jerzy Piaskowski, który bardzo angażował się w odbudowę i remonty organów. Pod koniec lat 70–tych XX w. pod nadzorem i według projektu prof. Jana Jargonia firma Kamińskich z Warszawy dokonała przeszeregowania dyspozycji. Niektóre głosy wymieniono na inne, wykonane z wartościowszych materiałów. W tym czasie firma Kamińskich dobudowała do organów głównych dodatkową sekcję Brustwerku o 7 głosach, sterowaną IV manuałem oraz dzwony rurowe sterowane III manuałem. Organy chórowe zostały powiększone z 13 do 16 głosów. Obecnie fromborskie organy posiadają 66 głosów, dzięki czemu zachwycają słuchaczy dostojnym, szlachetnym brzmieniem i różnorodnością barw dźwiękowych, a uniwersalna dyspozycja głosów pozwala na wykonywanie z wielkim powodzeniem bardzo szerokiego wachlarza repertuarowego.
